(richtlijn Jeugdhulp en jeugdbescherming)

10 november 2017, tijdens het congres Waarheidsvinding in de justitionele keten, Rotterdam, is middels de presentatie Tavecchio/Stams afgerekend met de koninklijke weg.

Die opinie/mening dat rust het beste is voor het kind, als de inwonende ouder het niet kon verteren dat de uitwonende ouder nog in het leven van het kind zou zijn, deze alle rechten had, daarmee is die dag afgerekend. Menig uitwonende ouder is zo de afgelopen jaren, na het rapportje het verdeelde kind (2002) uitgebannen.

Tijdens die presentatie bleek dat die notie van rust op NIETS is gebaseerd. Iets wat wij, en met name o.a. Joep Zander, al jaren beweerden. Die koninklijke weg is gebaseerd op een verzonnen onderzoek. Wat dat betreft, mocht je er zin in hebben, zijn de polemieken tussen Joep Zander en Ed Spruijt bijzonder interessant.

Enfin, dit nieuws sloeg in als een bom. Te meer daar professor Tavecchio kwam met het rapport Warshak, ondertekend door toen 110 echte wetenschappers en weet dat er steeds meer internationale handtekeningen bij staan en het aantal blijft groeien. Onder andere is nu helder dat beide ouders nodig zijn voor de sociale, emotionele en identiteitsontwikkeling van het kind.

Professor Tavecchio pakte de richtlijnen er bij en wees Nederland, plus de notabelen, er op dat heel veel van die richtlijnen gebaseerd zijn op meningen en opinies. Zeker niet wetenschappelijk onderbouwd. Met name het ‘contact protocol’ voor kinderen onder de vijf jaar is/was zelfs schadelijk en staat de veilige hechting tussen met name vader en kind in de weg. Het is juist belangrijk dat de vader regelmatig zijn kind ziet en niet eens per twee weken een uurtje onder begeleiding en nee, dat hoeft helemaal niet in bijzijn van een gestreste moeder. Het is wetenschappelijk helemaal niet bewezen dat een baby niet bij vader zou kunnen overnachten. Juist voor die veilige hechting zou dat wel moeten.

Al met al er bleef niets van die richtlijnen over. Gemor en onrust in de zaal en het NJI dat vooraan stond om te roepen dat zij de richtlijnen zouden herschrijven. Want, ook al zijn het hooguit richtlijnen, waar juridisch weinig aan ontleend kan worden, de totale jeugdhulpverlening en rechtspraak gebruiken de richtlijnen wel alsof het een vaststaand gegeven is. Professor Tavecchio zou zeker mee helpen met het herschrijven. En toen… toen gebeurde er niets en bleven de richtlijnen zoals ze waren.

Daar heb ik persoonlijk veel van gevonden. Kom op zeg, nu weten we dat die richtlijnen op niets zijn gebaseerd, dat daardoor talloze, met name vaders, worden uitgebannen en men neemt nog jaren de tijd voordat er iets nieuws is... Dus richtlijnen m.b.t. kinderen onder de vijf jaar, waar het NJI wetenschappelijk echt niet onderuit kon, kwamen onder reconstructie te staan.

Het schijnt dat professor Tavecchio een standje heeft gehad. Althans, dat kreeg ik 18 april 2019 te horen van Drs Inge van der Valk. Zij had namelijk met hem afgesproken dat hij een toontje lager zou zingen. Hetgene dat hij 10 november 2017 had gedaan was niet netjes en erger, dat hij verdorie tijdens dat symposium 25 februari in het Erasmus MC, ‘Rechtszorg voor ouders die gaan scheiden een kwestie van willen en doen’, hetzelfde kunstje flikte, ondanks dat dit met hem was besproken. Ja... wat zeg je dan tegen zo’n professor? Dat de waarheid niet welkom is? Dat de bevolking dit niet mag weten? Overzicht presentaties

In ieder geval was het wel duidelijk dat die richtlijnen herschreven zouden moeten worden. En kijk dan eens wie die opdracht krijgt. In ieder geval niet de wetenschappers of professionals die het positieve verschil kunnen maken. Sterker nog, degenen die er aan geschreven hebben, geven ruiterlijk toe dat complexe scheidingen niet hun specialisatie is. Neem dan de opdracht niet aan of betrek in ieder geval mensen erbij die er echt kijk op hebben. Maar die worden weggehoond, gedemoniseerd.

Ook ouders zouden erbij betrokken worden en zo kregen wij 16 april 2019 het concept rapport aangereikt en mochten wij er uiterlijk 1 mei 2019 iets van vinden. Voor het concept rapport hebben wij een geheimhoudingsclausule getekend en het voegt natuurlijk ook helemaal niets toe om het concept rapport te publiceren. Maar wel wil ik, in het kader van transparantie, jullie onze e-mail wisseling niet onthouden en onze algemene reactie, daar zie ik de bui al hangen.

Net zoals bij het WODC rapport proeven we het verdienmodel. Weer die zogenaamde hulpeloosheid; het is allemaal lastig en tussen de regels door sijpelt nog steeds die koninklijke weg. Overnachten van het kind onder de vijf jaar? Nou vooruit, maar dan moet wel de continuïteit geborgd zijn en nog wat randvoorwaarden, die de professionals kunnen opwerpen… En dan heb ik het al helemaal niet over al die contra productieve trajecten waarbij de één nog vernederender is dan de ander. Tenminste: als je te maken hebt met één ouder die het gevecht gaande houdt.

Tijd is onze grootste vijand. Er zijn oplossingen, maar ja, dat zijn zeker niet die maandenlange, duur betaalde trajecten. Denk aan parallel ouderschap of, gewoon rigoureus, de kinderen naar de welwillende ouder. Het idee van een eventuele uit huis plaatsingen (UHP) houdt mij ’s nachts wakker. Dus hierbij alvast onze reactie, waarbij wij wederom de gelederen hebben gesloten met het Vader Kennis Centrum (VKC).

Met Kennis Centrum Oudervervreemding (KCO) gaat Herken Ouderverstoting niet samenwerken. Niet zo lang de Heer Hammer hoofdadministrator is van www.herkenouderverstoting.nl. De website die hij, om de eenpitters te dienen, 6 juni 2018 had ingepikt door de inlogcodes te wijzigen. Door te procederen moest hij weliswaar onze naam teruggeven en in principe de website, maar hij blijft de boel frustreren en het kost mij te veel energie om mij daar druk over te maken. Hij mag en kan er niets mee en zet zo zichzelf en de geldverdieners die zo blij met hem zijn, te kijk. Wij willen enkel echte goede professionals in de buurt van onze kinderen en ons zelf.


Mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. 1 mei 2019:

Goedemorgen Marianne,

Zoals afgesproken bijgaand onze inhoudelijke reactie op de conceptversie middels de commentaar tabel. Wij hebben de uitgebreide digitale versie van de herziening doorgenomen (B5).

Daarbij hebben wij samengewerkt met de heer Tromp en Wondergem, Vader Kennis Centrum (VKC), die zich aansluiten bij onze reactie.

Je hebt nog wat meer bijlagen waarbij wij erop aandringen dat  het NJI deze tot zich neemt.

Naast dus de commentaar tabel willen wij, ook namens het VKC een aantal zaken in deze mail benadrukken:

Ondanks het feit dat er zeker goede aanvullingen aan de richtlijn zijn toegevoegd, is de richtlijn, gezien vanuit het oogpunt van de complexe scheiding, niet aanvaardbaar voor ons.

De belangrijkste punten:

  • Scheiding is geen sociaal  vraagstuk, maar een psychologisch vraagstuk. Bij een complexe scheiding is er sprake van een familiepathologie die een andere aanpak behoeft. Zie ook onze bijgaande verklaring. Pathogeen ouderschap of pathogene opvoeding leidt tot psychische kindermishandeling en ex-partnergeweld. Beide vormen van geweld zijn opgenomen in de DSM V, respectievelijk als V61.29 negatieve invloed van ouderlijke relatieproblemen op een kind, als V995.51 psychische mishandeling van een kind, en als V995.83 psychische mishandeling door een (ex)-levenspartner. Deze gehele richtlijn is slechts bekeken vanuit het sociaal oogpunt.
  • Bij een complexe scheiding is er sprake van één partner met een hoog conflict persoonlijkheid. Dat houdt in dat deze persoon kenmerken vertoont van een persoonlijkheidsstoornis. Dit leidt tot processtapeling en “ouderverstoting”. Het zijn dus geen twee ouders die het conflict in stand houden, maar slechts één. Het stellen van een degelijke diagnose kan hier een groot verschil gaan maken.
  • Deze complexe materie komt nu terecht bij hulpverleners die niet opgeleid zijn om met deze materie om te gaan, ze kunnen deze ook niet erkennen. Met alle schrijnende gevolgen van dien: het wordt nu na 40 jaar echt tijd dat de zaken op een professionele manier aangepakt gaan worden. Opschalen naar universitair geschoolde professionals met kennis van psychiatrie en de psychopathologie.
  • Er is een volledig gebrek aan wetenschappelijke consensus bij het uitgangspunt samenstellen richtlijn. Diepgaande beslissingen die van grote invloed zijn op het gezinsleven mogen slechts doorgevoerd worden op basis van wetenschappelijke consensus. En niet, zoals uit de literatuur van deze richtlijn blijkt, op basis van meningen. Artikelen behoren “peer reviewed” te zijn, en geaccepteerd te zijn door toonaangevende vakbladen.
  • Elke relatie binnen het gezin is even belangrijk: moeder - dochter, moeder - zoon, vader - dochter, vader -zoon. Elke relatie is uniek, elke relatie even belangrijk. 50/50 kan dus de enige logische verdeling zijn na een scheiding. Ongeacht wat de situatie was tijdens de relatie.
  • Daarnaast is bij het samenstellen van deze richtlijn geen klinisch psycholoog en/of kinderpsychiater betrokken. We stellen dan ook voor om deze richtlijn voor te leggen aan een universitair geschoolde op het gebied van de psychiatrie en de psychopathologie.
  • Ook wordt er helaas voorbijgegaan aan het feit dat "ouderverstoting" wel degelijk gediagnosticeerd kan worden. Hierbij verwijzen wij naar het statement van Dr. Craig Childress dat hij gericht heeft aan de APA. Deze verklaring willen wij in Nederland graag voorleggen aan het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) met het verzoek haar leden van deze aanwijzingen op de hoogte te brengen, zodat ouders en kinderen in Nederland die met deze problematiek te maken hebben concreet geholpen kunnen worden. (Bijlage 3)
  • Op zich is het al heel wat dat er nu uiteindelijk afgerekend is met de koninklijke weg, die notie van rust. Toch spreken wij onze zorg uit dat er alsnog ruimte is voor de JZ professional de omgang te belemmeren vanuit subjectiviteit en daardoor de sociale, emotionele en identiteitsontwikkeling van het kind te benadelen. Overnachten van een kinderen onder de vijf jaar enkel als de continuïteit is geborgd? Op basis van wat komt deze zin in deze richtlijn? Besef dat de moeder dan één missie heeft, die continuïteit te frustreren. Kijk nog eens heel goed naar bladzijde 57, want een UHP is natuurlijk helemaal van de zotte, een brevet van onvermogen. Dat zou nooit mogen gebeuren. Plaats het kind bij de ‘goede’ ouder of familie. Hoeveel familiedrama’s hadden kunnen voorkomen als er naar de uitwonende ouder was geluisterd? Recentelijk de vader van Xaja uit Hengelo?
  • Prima de roep om meer deskundigheid en ook het besef dat de jeugd professional zijn/haar positie hoort te kennen: coördineren. Ik mis het aanhalen van pagina 25 rapport Scheiden zonder Schade en wij zien een grote verantwoordelijkheid bij ‘jullie/het NJI’: ga naar de Hoge Scholen en ja, de Universiteiten en benadruk dat er meer scholing moet komen m.b.t. complexe scheidingen.
  • !!! Wij benadrukken het volgende; intake en lichtere gevallen kunnen dus door ‘jullie’ afgehandeld worden, waarbij wij wel aantekenen dat zelfs bij de lichtere zaken omgang tussen beide ouders en kind centraal hoort te staan en waarbij tijd de grootste vijand is. Dus wat er ook gebeurt; omgang moet plaatsvinden, per direct. Wat wij missen is de borging dat de zwaardere gevallen dus afgegeven worden aan de klinische psychologie.
  • Werkkaart 3 is totaal onacceptabel! Zoals bovenstaand uitgelegd werkt bij ouderverstoting geen van de vernoemde interventies. Sterker nog ze zijn zwaar contra productief. Het geeft de verstotende ouder een podium. Tijd is onze grootste vijand en bij veel trajecten staat de omgang tussen ouder en kind niet centraal. Daarbij komt dat er trajecten tussen zitten die bewezen zijn niet werken.
  • Het valt ons op dat de literatuurlijst erg eenzijdig is en de rol van Ed Spruijt nog steeds niet is uitgespeeld. Het wordt tijd dat het NJI afscheid gaat nemen van deze man, die door de jaren heen heel veel schade heeft aangericht bij ouders en kinderen door het rapport het Verdeelde Kind (2002) te schrijven en met de zelfverzonnen koninklijke weg te komen. Ook in deze richtlijnen proeven wij nog steeds die neiging. Daar zullen wij ons tegen verzetten. Wat dit betreft verwijzen wij naar bijlage 3, voor een gedegen literatuurlijst.
  • In de cliententafel zit niemand die ‘ons’, de (te) verstoten ouders, vertegenwoordigd. Een zeer kwalijke zaak.
  • De roep om nog meer onderzoek is stuitend. Er is genoeg bekend, een kwestie van willen en doen. Vandaar ook als bijlage onze brief die wij 25 april 2019 hebben verspreid. (Zie bijlage 4)
  • Naast dus de verklaring opgesteld door wetenschappers en gesteund door de drie grootste en meest invloedrijke ouderbelangen organisaties. (Zie bijlage 2)
  • Boven alles zijn wij compleet verbaasd en eerlijk gezegd ontsteld dat er zoveel rondom de complexe scheidingen is georganiseerd, waarvan wij weten dat dit alles niet alleen contra productief is, maar de maatschappij ook nog eens idioot veel kost: geestelijk, maar zeker ook financieel. Een complete wildgroei in, op zijn hoogst, goed bedoelde trajecten en projecten. Dit moet stoppen! De onkosten voor jeugdzorg reizen de pan uit en wij verzetten ons stevig tegen deze ontwikkeling. Ouderverstoting, een resultante van de complexe scheiding als er niet snel en adequaat wordt ingegrepen, kan binnen drie maanden beslecht zijn. Kwestie van willen en doen; grotere rol voor de wijkagent met het stopgesprek. Een totale mindshift in de maatschappij dat een kind dus beide ouders nodig heeft om uit te groeien tot een evenwichtig persoon, derhalve het weghouden van een kind niet toegestaan is en laakbaar. Een rechter kan beter zo snel mogelijk in beeld komen en zo uitgebreid mogelijk uitspreken opdat ouders niet letterlijk en figuurlijk alles kwijtraken door jaren te moeten procederen om uiteindelijk dus met lege handen te komen staan.

Bijlage 1: Excel sheet reactie NJI - (Geheimhoudingsclausule)

Bijlage 2: Verklaring n.a.v. Congres

Bijlage 3: Statement APA - Childress 

Bijlage 4: Open brief Herken Ouderverstoting n.a.v. International Parental Alienation Day 25 April 2019


Mail ontvangen op 26 april 2019

Beste Annemarie en Marieke,

Fijn dat jullie aan de slag zijn gegaan met de voorbereiding van het commentaar op de richtlijn.

Ter verduidelijking van deze fase:

We werken vanuit een zorgvuldig proces van inhoudelijk commentaar verzamelen op de conceptversie van deze richtlijn bij diverse partijen (professionals, ervaringsdeskundigen, experts), weging en verwerking van het commentaar door de ontwikkelwerkgroep, besluitvorming door de stuurgroep en autorisatie door de beroepsgroepen.

Wat we dus nu van jullie vragen is inhoudelijk commentaar. Hiervoor hebben we een commentaartabel meegestuurd. Om jullie commentaar goed te kunnen wegen is daarom de vraag of jullie je feedback kunnen concretiseren in deze commentaartabel.

Hopelijk kunnen jullie hiermee verder en lukt het om uiterlijk 1 mei het commentaar bij ons aan te leveren.

Alvast dank voor jullie bijdrage,

Vriendelijke groet,

Namens het team richtlijnen Jeugdhulp en Jeugdbescherming,

Marianne Berger


Mail verstuurd naar het NJI op 23 april 2019

Dag Marianne,

Marieke en ik zijn begonnen aan het concept rapport en wij zijn ontsteld. Waar het op neer zal komen, is dat wij de passages die we zien zitten, zullen aanhalen en de rest afkeuren.

Afgelopen donderdag dacht ik de agenda te kunnen trekken om een afspraak met Inge van der Valk te kunnen maken om inhoudelijk over ouderverstoting te kunnen praten en met name over eventuele oplossingen.

Maar Inge heeft daar geen zin in, daar het een inhoudelijk gesprek gaat worden en ik niet onder de indruk raak van geveinsde hulpeloosheid en de vraag om meer onderzoek.

Letterlijk heeft Inge gezegd dat het fenomeen ouderverstoting helemaal haar specialiteit niet is!!!! Brandde ze die dinsdag naar Mariska Klein Velderman af, nu moest professor Tavecchio het ontgelden. Hoe kan dat?!

Ik denk wel de antwoorden te weten.

Parallel ouderschap wordt niet omarmd, rechters zien water branden als wij het voorstellen, want dan valt er niets meer aan ons te verdienen. Immers als je schotten tussen ouders zet, kun je ze vervolgens niet meer naar allerlei trajecten sturen.

En doordat Tavecchio opinies en meningen bevraagt door met evidence based wetenschappelijke onderzoeken te komen, staat hun onkunde te kijk! Heeft hij eindelijk afgerekend met die notie van rust, de koninklijke weg, het zelfverzonnen rapportje van Ed Spruijt, zitten we nu met een afgezant van deze man te kijken en worden we weer in de tijd teruggegooid.

Niet alleen geeft Inge toe dat het niet haar specialiteit is, ze geeft aan ook afhankelijk te zijn van subsidies en is dus haar bijdrage economisch gedreven. Dit hoor jij te weten en ik zal deze hele gang van zaken aankaarten bij de politiek, daar wij in oplossingen willen denken en niet dat een paar mensen deze tegen gaan houden.

Vraag is dus Marianne, wat het NJI met deze wetenschap gaat doen?!

Bewust heb ik een Heleen Koppejan of een Klaas Jan Hammer niet in gekopieerd, daar deze het verdienmodel omarmen. Dat ze dat bij 85% van de scheidingen doen, prima, maar ons, de 10 a 15% hoog conflict, hoor je niet op de grote hoop te gooien. Ook al houdt je dan waarschijnlijk niemand over om naar die trajecten te sturen (iets wat Heleen uitriep toen ik haar 25 februari hiermee confronteerde!)

Hoe kan het zijn dat jullie allen zo met de burger/ met ons omgaan?

Hoe gaan we dit constructief oplossen? Zeker na ons symposium horen ook jullie beter te weten.

Annemarie van Mackelenbergh


Ontvangen mail 16 april 2019 nav fysieke presentatie te Utrecht.

Beste allemaal,

Dank voor jullie aanwezigheid bij de feedbackbijeenkomst in het kader van het herziene concept van de richtlijn Scheiding.

Fijn om jullie allemaal persoonlijk te ontmoeten, jullie grote betrokkenheid te ervaren en jullie eerste reactie op het concept te horen.

Zoals afgesproken sturen we jullie hierbij de zgn. ‘commentaartabel’. Hierin kunnen jullie je feedback / commentaar op de Richtlijn per hoofdstuk inzichtelijk weergeven en ook jullie commentaar op de werkkaarten en info voor ouders noteren, die jullie in het mapje hebben meegekregen.

Na ontvangst bundelen we alle feedback en dragen we deze over aan de ontwikkelwerkgroep. Deze groep gaat alle feedback wegen en op basis hiervan bekijken wat verwerkt kan worden in de volgende conceptversie.

Wij zullen op hoofdlijnen aan jullie terugkoppelen hoe de feedback verwerkt is.

Hierbij ontvangen jullie ook de onderbouwing als naslagwerk. Deze is dus bedoeld als naslagwerk om na te zoeken waarop bepaalde passages uit de richtlijn gebaseerd zijn (dit is niet het document waarop we feedback vragen).

En tot slot hebben we ook de presentatie bijgevoegd.

We hebben afgesproken dat de deadline voor reactie 1 mei is. Hopelijk gaat dit allemaal lukken!

Dank voor jullie inzet!

Met vriendelijke groet,
mede namens Marieke van Kampen en Suzanne Stalmeier,
Marianne Berger
senior adviseur

Nederlands Jeugdinstituut