Van de pot gerukt:

Raad voor Kinderbescherming wint prijs voor falende aanpak

vechtscheidingen en ouderverstoting

Door Alina Sedee 15 december 2016

Oplossingen insturen

Gisteren maakte het Ministerie van Justitie en Veiligheid de uitslag bekend van de Divorce Challenge, het zoveelste geldverslindende project om het enorme probleem rond vechtscheidingen op te lossen. ‘Iedereen’ kon oplossingen insturen. Vooral de vaste kliek die mede verantwoordelijk is voor de escalatie en instandhouding van het probleem, viel in de prijzen. Sterker nog, die zat in de jury. Ouders zelf die hadden gehoopt op een oplossing waardoor ze hun kind weer mogen zien, reageren boos en ongelovig. ‘Slappe hap’, ‘zeer teleurstellend’, ‘meer van hetzelfde’, ‘vriendjespolitiek’ en ‘vooral voor de bühne’, laten leden van het grootste Facebookforum over vechtscheidingen en ouderverstoting vandaag weten. 

Vorige week tijdens het Congres Veilig Verder, werd de uitkomst van ‘Kinderen Veilig’, nog zo’n Taskforce van het ministerie van Veiligheid en Justitie gepresenteerd en het project dat vier jaar heeft geduurd, beëindigd. Taskforcevoorzitter Eberhard van der Laan, burgemeester van Amsterdam, zei tijdens de plenaire sessie waarbij vooral wethouders, beleidsmedewerkers en ‘ketenpartners’ die echtscheidingsland regeren aanwezig waren erg ‘boos’ te zijn over de uitkomst. “In vier jaar tijd hebben we niks bereikt”, was zijn conclusie.

Deze twee projecten zijn niet de eerste poging van de overheid. We vragen ons af wat dit voor meerwaarde heeft, gezien deze vorige initiatieven:
2012: ‘De ondertoezichtstelling bij omgangsproblemen’ , rapport van de Nationale Ombudsman, de Raad voor de Kinderbescherming, Bureaus Jeugdzorg, de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Veiligheid en Justitie (VenJ) en rechters.
2014: ‘Vechtende ouders, het kind in de knel’, Kinderombudsman Marc Dullaert, met nieuwe aanbevelingen en richtlijnen ter verbetering van de positie van kinderen in vechtscheidingen.
2016: Divorce Challenge, een project van de Rijksoverheid op initiatief van het Tweede Kamerlid Jeroen Recourt, waarin ‘iedereen’ werd opgeroepen om oplossingen in te sturen.

Het rapport van Veilig Verder dat door Van der Laan werd weggezet, durft gelukkig ‘de perverse financiële prikkels’ bij al die ketenpartners te benoemen. Verder constateert de Taskforce een totale chaos door conflicterend beleid, regels, richtlijnen, protocollen en maatregelen waardoor medewerkers langs elkaar heen werken, niemand weet waar zijn verantwoordelijkheid begint en ophoudt en bang is om kritiek te leveren uit angst voor represailles. Deze kritiek wordt al jaren ondersteund door ontelbare en ongelooflijke verhalen van ouders die om niets hun kind kwijtraken.

Raad van de Kinderbescherming

Toch kreeg de Raad voor de Kinderbescherming gisteren een prijs. In de toelichting op de Rijksbegroting 2017 staat verstopt in een kort zinnetje dat de regering deze Raad zelfs nog meer invloed gaat geven bij echtscheidingszaken. Er is een plan in de maak ‘waarbij de Raad voor de Kinderbescherming zelf een besluit kan nemen over het treffen van een jeugdbeschermingsmaatregel. Die besluiten zijn nu nog voorbehouden aan de rechter.’ Adri van Montfoort noemt de aankonding in deze blog ‘een aanval op de rechtsstaat en extra verontrustend omdat de regering het aankondigt als een onbelangrijk ideetje.”

‘Men geeft elkaar een schouderklopje maar in principe is er niets schokkends echt ingebracht. Want in de zorg spreek je elkaar niet aan op hiaten maar plakken we pleisters in de vorm van platformen en behandelprogramma’s. Hoe we wonden voorkomen houdt niemand zich mee bezig’, reageert iemand op het populaire (>1000 leden) Facebook Herken ouderverstoting.

Woordvoerder Anne-Marie van Mackelenbergh

Woordvoerder Anne-Marie van Mackelenbergh struikelt over haar woorden van kwaadheid over de uitslag van de Divorce Challenge. “Een Wij van WC-Eend’-resultaat”, zegt ze. “Ze dekken elkaar. Ze kunnen niet anders, anders vallen ze collega’s af. Zo verklaar ik ook de grotere rol die de Raad voor de Kinderbescherming mag gaan spelen. De ketenpartners en het systeem houden elkaar in stand. Doen ze dat niet, dan moeten ze hun fouten erkennen. Dat zou nogal een revolutie teweegbrengen.

Ik weet niet waar ik mij het meest zorgen over maak. BRAM of een traject als “kind uit de Knel’. Die werken niet in gevallen van ouderverstoting. Sterker nog, ze zijn, aangetoond traumatiserend. Niet alleen voor de kinderen, maar denk ook eens aan al die ouders  die compleet vernederd worden en daar niets van mogen vinden. Afgelopen week bij het congres van VNG werd dit onderzoek nog uitgebreid aangehaald door Dr. Ferko Ory. Gelukkig gaf het ministerie van Justitie en Veiligheid in persoonlijke gesprekken achteraf aan dat ze ons congres rond 25 april, de Dag van de Ouderverstoting, willen financieren. Verder pleiten wij voor een meldcode waar ouders die weigeren mee te werken ter verantwoording kunnen worden geroepen.”

Waarheidsbevinding

Het is intussen genoegzaam bekend dat de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdzorg, rechters niet aan waarheidsvinding doen. Zelfs gedragspsychologen of –deskundigen die onafhankelijk moeten zijn, komen met rommelrapporten die gebaseerd zijn op de manipulaties en leugens van de ene ouder die de ander met opzet zwartmaakt, criminaliseert en vals beschuldigt.

De duizenden (ja, duizenden) gecriminaliseerde ouders die op grond van valse aangiftes en beschuldigingen verontwaardigd en verbijsterd een onderzoek eisen tegen de beschuldigingen, krijgen van de Raad voor de Kinderbescherming en Jeugdzorg te horen dat dit helaas niet gaat omdat ‘zo’n onderzoek erg belastend zou zijn voor kinderen.’ Zijn ze helemaal van de pot gerukt? Professoren, familierechtadvocaten, hoogleraren, rechtsfilosofen pleiten al járen voor waarheidsvinding. En de regering vertikt het. Rechters laten dit versloffen en beslissen op grond van dossiers die ze vaak, zo geven ouders die hun kinderen niet meer mogen zien aan, niet gelezen hebben ‘omdat het wat veel’ was en ze daar geen tijd voor hadden.

Voorbeelden

Neem Arjen (pseudoniem), vader van een 4-jarig zoontje. In januari vorig jaar deed zijn ex aangifte bij de politie wegens ‘stalking’ omdat Arjen wat spullen ophaalde bij zijn oude huis. Het proces-verbaal werd opgenomen door een agent die een maand later een relatie met Arjens ex bleek te hebben. Onder de ‘op ambtsbelofte’ opgenomen aangifte, stonden geen handtekeningen. Het OM vervolgde Arjen dan ook niet. Dit lijkt ons een zaak voor het VIK, de politie-afdeling die de integreit en objectiviteit van agenten onderzoekt. Deze niet ondertekende aangifte werd wél gebruikt in de rechtszaal om Arjen de omgang met zijn zoontje te ontzeggen en kostte Arjen mede de omgang met zijn zoontje. De verplichte mediation die Arjen en zijn ex kregen opgelegd, rondde zij niet af. Dat was helemaal einde omgang voor Arjen.

Ook andere ‘onpartijdige deskundigen’ laten zich door een gebrek aan kennis over ouderverstoting en de afschuwelijke dingen waartoe exen in staat zijn, omlullen door wraakzuchtige, manipulerende hufters en heksen. In 2012 werden bij de Regionale Tuchtcolleges en het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg 1572 tuchtklachten ingediend. In 2011 1676.
De overtreffende trap van de rampzalige gevolgen die valse aangiftes na een echtscheiding kunnen hebben, is natuurlijk de Bredase zedenzaak die drie jaar geleden enorme ophef veroorzaakte in de media, waarbij de ex-vrouw van ‘Frans’ beweerde ruim twintig jaar lang door haar man zou zijn mishandeld, vernederd en verkracht. Frans werd gearresteerd en een paar weken gevangengezet. De kinderen gingen ‘automatisch’ naar de ex. Daar kregen ze zo jong als ze waren (7 en 9 jaar oud) alleen maar leugens en negatieve verhalen over hun vader te horen. De ex laat de kinderen geloven dat ze bij haar het beste af zijn, hun vader hebben ze volgens haar nu niet meer nodig. Frans kreeg zijn kinderen nooit meer te zien.

Naar aanleiding van de Bredase zedenzaak liet het OM weten dat ‘het de aanbevelingen van de Ombudsman serieus neemt en het rapport gaat bestuderen’. We zijn drie jaar verder en tot op de dag van vandaag is er niks veranderd en verbeterd.
Terwijl Ypie Terpstra, teamleider van de Raad voor de Kinderbescherming regio Twente gisteren op het podium van de Divorce Challenge haar oorkonde en prijs in ontvangst nam voor project Bram, wat 0 likes kreeg van het publiek. , stroomden bij Patrick Damhuis de tranen over zijn wangen. Mede door het Bram-traject is alles zo vertraagd en liepen de advocaatkosten zo hoog op dat hij uiteindelijk failliet ging en zijn kinderen nauwelijks meer ziet. ‘Gisteren was geen klap, maar een vuist in mijn gezicht’, zegt hij tegen De Dagelijkse Standaard.

Bramtraject

Het Bramtraject wil escalatie van echtscheidingen voorkomen door ouders nog een laatste keer samen om de tafel te laten zitten zodat de rechter zich niet met een omgangsbeschikking hoeft te bemoeien. De ouders ‘leren’ opnieuw te communiceren. Dat is een loffelijk streven, maar werkt in de praktijk vaak voor geen meter. Dat kan alleen als beide ouders normaal doen en dat is lang niet altijd het geval. In de praktijk heeft één ouder, in 80 % van de gevallen de moeder, alle macht en invloed en knokt de ander voor onrecht. Professionals noemen dat dan een vechtscheiding. Die constatering heeft ernstige gevolgen voor kinderen en de buitengesloten ouder.

Patrick Damhuis en zijn ex namen in 2015 deel aan een Bram-traject. Dat werd hem tijdens de zitting door de standaard aanwezige Raad voor de Kinderbescherming ‘aangeboden’. Weigeren zou tien minpunten opleveren. Patrick had er een hard hoofd in, gezien de tegenwerking die hij bij alles van zijn ex ontmoette. Naar aanleiding van het mislukken van het Bramtraject, adviseerde de Raad om acht maanden ‘rust’ te nemen. Dat was beter voor de kinderen. Een voorstel was dat contactherstel na die tijd onder begeleiding plaatsvinden.  Tegen begeleide bezoekjes in een speciale geregisseerde setting (‘in een omgangshuis’) heeft hij zich zo verzet dat dat van tafel is geveegd. “Dat zou zo traumatisch zijn voor de kinderen, dat wilde ik ze niet aandoen”, zegt Patrick.

De twee medewerkers van Bram die door de Raad waren ingehuurd om het gesprek tussen hem en zijn ex te leiden, waren maatschappelijk werkers met een Bram-training achter de kiezen. Patrick had veel vragen aan zijn ex. Waarom hij zijn kinderen niet zelf op tweede kerstdag bij haar ouders mocht brengen. Hoe dit zo kon escaleren terwijl ze tijdens hun huwelijk beiden schande spraken over gescheiden mensen die hun kinderen meesleepten in hun strijd en hoe zij dat nooit zouden doen als zij uit elkaar gingen, wat god verhoedde.

Patrick is ervaringsdeskundige. Hij heeft geleerd om zijn eigen vader te haten. 36 jaar vertelde zijn moeder alleen maar slechte verhalen over hem. Gestimuleerd door de Raad van de Kinderbescherming, die het beter vond dat Patrick geen contact meer had met hem. Een halfjaar geleden durfde hij het aan om zijn vader te bellen. Hij begreep dat zijn vader 36 jaar geleden al doormaakte wat Patrick nu doormaakt. Zijn waarschuwing in 2015 aan de Raad van de Kinderbescherming toen hij de eerste signalen van ouderverstoting oppikte: ‘Dit gaat mis. Ik zie wat er gebeurt en ik voorspel u hoe het verder gaat. Mijn kinderen willen me straks nooit meer zien’ werd niet gehoord. Maar Patrick had gelijk. Zijn jongste ziet hij nu eens in de twee weken een paar uurtjes. Met de oudste gaat het moeizaam.

Familieacademie

Erna Janssen van De Familie Academie wordt ingeschakeld als ouders niet meer kunnen communiceren waardoor een ouder zijn of haar kind niet meer ziet. Janssen: “De Divorce Challenge ging over vechtscheidingen, niet persé over ouderverstoting”, zegt ze. “Het probleem bij ouderverstoting is dat veel ouders niet meewerken aan door de rechter opgelegde trajecten en de relatie tussen het kind en de andere ouder verstoren. Eén ouder zegt dan mee te werken aan opgelegde trajecten als KUK, Kies, ouderschap blijft, mediaton enz. maar doet dat in de praktijk niet. Ja zeggen en nee doen is effectief. De andere ouder is machteloos, verliest het contact met het kind. En bonkt vaak tevergeefs op de deur van de jeugdbescherming en de raad voor de kinderbescherming. Met deze groep ouders en kinderen doet de Divorce Challenge niets. Systemisch werken, waarbij alle partijen betrokken worden, is de beste oplossing.”

Gisteren zag ik een moeder wiens kind onder toezicht was geplaatst, nadat er 3 jaar geen contact meer was geweest met haar. Het doel van de ots was contactherstel tussen dochter en moeder, de buiten(gesloten) ouder. Tijdens een overleg met alle partijen, de Raad voor de Kinderbescherming, de mediator, vader, moeder, jeugdbeschermers en voogd een half jaar geleden, liep vader weg tijdens het gesprek en weigerde verdere medewerking. De Raad voor de Kinderbescherming kan nu niets anders bedenken dan ‘moeder moet zich terugtrekken en ‘zolang haar kind onder toezicht staat, mag zij haar dochter niet zien, of contacten. Kaarten en cadeaus zijn ook verboden. Oh ja en de ondertoezichtstelling kan er wel af’.

Wij proberen nu met de Raad in gesprek te komen over de opdracht van de rechter die niet wordt uitgevoerd. Ons doel is met hen en beide ouders om tafel te komen, zodat het contact tussen moeder en dochter hervat kan worden. Dat is immers de opdracht van de rechter. Lukt dat niet binnen een maand, dan dienen we een klacht in.

Voorbeeld Case

Nog een case waar we mee bezig zijn: een moeder die haar zoon van 11 al 3 jaar niet meer heeft gezien. Natuurlijk checken we dan of er huiselijk geweld of kindermishandeling tijdens het huwelijk heeft plaatsgevonden. Dat was ook hier niet zo. De ouders hadden gezamenlijk gezag. Haar dochter is onder toezicht gesteld. De opdracht van de rechter: communicatie ouders verbeteren en contactherstel moeder en zoon. Na 10 maanden stelde de Raad voor de ondertoezichtstelling te stoppen. De vader wilde namelijk niet meer meewerken, dus het doel werd niet gehaald. Hier wordt de ouder beloond die niet mee werkt. Ook dit zien wij vaak in de praktijk. We adviseerden deze moeder om naar de school van haar dochter te gaan. Ze heeft immers recht op informatie over haar kind. Wij raadden haar aan dit te bespreken tijdens een kop koffie met de directeur. De vader heeft de school namelijk verteld dat die haar geen enkele informatie over haar dochter mag geven. Dat mag helemaal niet. De dochter ving een glimp op van haar moeder op het schoolplein en was ‘erg overstuur’, aldus vader. Vader mailde dat direct aan de advocaat en wil de moeder nu een contactverbod opleggen. Wekelijks zie ik ouders met deze problematiek.”

Valse aangiftes

Valse aangiftes na een echtscheiding zijn een groot probleem. Die worden zonder ze op waarheidsgehalte te toetsen aan het dossier toegevoegd en in de rechtszaal gebruikt. Rechters baseren zich bij beslissing over een omgangsregeling op het dossier dat ze, zo kregen veel ouders in de rechtszaal te horen, niet helemaal hadden gelezen omdat het zo’n groot dossier was. Daar hadden de rechters geen tijd voor gehad. Op dit moment wordt een advies van de Raad tot een OTS in 90 tot 95% van de gevallen overgenomen door de rechter. In het uit te werken voorstel kunnen de ouders de rechter inschakelen wanneer zij het niet eens zijn met de beslissing van de Raad. De manier waarop het ministerie van V&J met het idee komt om het ministerie van V&J meer macht te geven deugt van geen kant. Het is snel en sneaky voorsorteren om de eigen positie veilig te stellen voordat de discussie werkelijk begint. Het ministerie moet dit idee terugnemen en de regering moet de discussie open agenderen.

Kinderombudsman

Kinderombudsman Marc Dullaert juicht het toe als de lat lager komt te liggen voor een omgangsregeling tussen grootouders en kinderen. Maar de rechter moet altijd toetsen of de omgang in het belang van het kind is, voegt hij daaraan toe. Daar begint de idiotie bij echtscheidingen en omgangsregelingen. De rechter moet zich helemaal niet bemoeien met echtscheidingen en of en wanneer een vader of moeder zijn kind wil zien. Deskundigen die in de rechtbank, zelfs rechters zelf, niet aan ‘waarheidsvinding’ doen (een understatement omdat er door alle partijen zelfs bewust keihard wordt gelogen in de rechtszaal) moeten ontheven worden uit hun functie.

De enige oplossing is deze: haal de rechter weg bij echtscheidingen. Dat is al zo vaak gezegd en aangedragen, maar daar wordt niets aan gedaan, want daar verdient niemand aan. Als twee mensen trouwen, gaan ze naar het stadhuis om hun voornemen kenbaar te maken. Maak ook afspraken voordat je aan kinderen begint, vindt pedagoog Joep Zander en leg dat goed vast, desnoods in een ritueel, in de aanwezigheid van vrienden en familie. Bij een scheiding kun je dan terugvallen op arbitrage door je eigen sociale omgeving en kunnen rechters het niet erger maken. Hoewel Zanders plan met instemming werd ontvangen in de media en zelfs door Jeugdzorg werd omarmd, is het tot nu toe niet van de grond gekomen. “Dat komt denk ik omdat daar niets aan verdiend wordt”, is Zanders verklaring.

Datzelfde kun je natuurlijk doen bij een scheiding. Je wilt scheiden? Jammer. Je maakt een afspraak op het stadhuis. De ambtenaar vraagt of er kinderen zijn en hoe je van plan bent om te zorgen dat je kind hier niet de dupe van wordt. Was tijdens het huwelijk sprake van mishandeling of seksueel misbruik? Andere klachten? Nu zeggen, beschuldigingen hierover die na de scheiding worden geuit, nemen we niet serieus. Bij wie gaat jullie kind wonen? Wanneer mag de andere ouder het kind dan zien? Dan leggen we dat vast. Jullie hebben nog niks geregeld? Kom over een week maar terug met een plan.

Houdt een van de ouders zich niet aan dat plan? Een kruis achter je naam. Zet beide ouders in een kamer met de deur op slot en een loeigrote foto van kind of kinderen aan de muur. Bij drie kruisjes is het exit. Woont het kind bij de ouder die leugens verspreidt en ja zegt maar nee doet, dan verliest die het gezag en verhuist het kind naar de andere ouder. Je kunt het zo ingewikkeld maken als je zelf wilt. Daar heb je geen Taskforce voor nodig. Gezond verstand kost niks.

Bron: De Dagelijkse Standaard