Reactie Herken Ouderverstoting op de reportage over ouderverstoting door het NPO Radio 1 programma spraakmakers d.d. 8 april t/m 12 april 2019. 

Uitgaande van de beste bedoelingen is Herken Ouderverstoting toch lichtelijk teleurgesteld in de ‘hopeloosheid’ die de professionals hebben uitgesproken. Als zij het dan al zogenaamd niet weten, wat wordt er dan van ons, de ouders, verwacht? 

Laten we het bij de feiten houden. 

De wetenschappelijke discussie over het vermeende fenomeen ‘ouderverstoting’ heeft de afgelopen decennia voor veel onrust en onduidelijkheid gezorgd binnen de wetenschappelijke wereld. Feit is dat tijdens het symposium van 25 februari 2019 heel duidelijk is geworden dat er geen overeenstemming bestaat over de definitie van ‘ouderverstoting’. Ook ontbreekt het aan feitenonderzoek om de verschijnselen in hun samenhang te kunnen onderbouwen.

Echter, bekend is dat een kind onvoorwaardelijk houdt van beide ouders. Het kind bouwt in de meeste gevallen, als er sprake is van family life vanaf de geboorte, met beide ouders een band op. Een band die door de eeuwen heen steeds meer kans heeft gezien zich te ontwikkelen. Als een kind in deze tijd het contact met een ouder verbreekt, is dit dus niet ‘zomaar’. Er kan dan slechts sprake zijn van incest, geweld, verwaarlozing of een pathogene opvoeding. Bij deze laatste vorm wordt het kind door de ene ouder gedwongen een coalitie met hem of haar te vormen tegen de andere ouder. De loyaliteit van het kind aan beide ouders wordt rigoureus opgeëist door de ene ouder, ook wel de pathogene ouder genoemd. In de loop van dit proces gaat het kind zich emotioneel afsluiten voor, of zich zelfs keren tegen de ander ouder. Men kan dit zien als een overlevingsmechanisme van het kind, dat ervoor kiest om tenminste één ouder nabij te houden. Een kind is niet in staat dergelijke processen van een ouder te doorzien. Door zich actief tegen de andere ouder te keren, wordt er waarde gehecht aan zijn mening, terwijl de realiteit is dat het kind zijn beide ouders niet wil verliezen.

Pathogeen ouderschap of pathogene opvoeding leidt tot psychische kindermishandeling en ex-partnergeweld. Beide vormen van geweld zijn opgenomen in de DSM V, respectievelijk als V61.29 negatieve invloed van ouderlijke relatieproblemen op een kind, als V995.51 psychische mishandeling van een kind, en als V995.83 psychische mishandeling door een (ex) levenspartner.

Het bovenstaande verdient de aandacht van psychiatrisch en in psychopathologie geschoolde deskundigen, die kunnen vaststellen of pathogeen opvoedingsgedrag een rol speelt bij complexe scheidingen en/of de keuze van het kind om het contact met een van beide ouders te verbreken.

  • Het blijft dus essentieel om preventief te gaan werken. Gebruik maken van een z.g. screener zou een eerste inzet kunnen zijn: de MASIC of de Conflict Tactics Scale;
  • Op basis van de resultaten van de screener kan de groep 15% complexe scheiding gescheiden worden van de overige 85%;
  • Op korte termijn in overleg gaan met de psychiatrisch en in psychopathologie geschoolde deskundigen, of zij gebruik kunnen maken van de diagnostische vragenlijst van Dr. Childress om een diagnose te kunnen stellen;
  • De rechtspraak kan op advies van deze deskundigen een vonnis uitbrengen

Dat houdt dus in dat er voor de 15% complexe scheiding slechts een rol is voor:

  • De regie-rechter
  • Één vertegenwoordiger per gezin die o.a. de screener afneemt;
  • De psychiatrisch en in psychopathologie geschoolde deskundige;

Logischerwijs komt hiermede het businessmodel van de advocatuur, jeugdzorg en de raad onder druk te staan. Echter het kan niet zo zijn dat deze beroepsgroep haar model baseert op medewerking aan kindermishandeling. 

Luister hier de reportage: deel 1, deel 2, deel 3, deel 4. 

En hier de links naar extra informatie:

https://www.nporadio1.nl/spraakmakers/onderwerpen/497840-ouderverstoting-wat-kun-je-eraan-doen

https://www.nporadio1.nl/achtergrond/15875-grootouderverstoting-na-een-scheiding-ik-ben-wel-oma-maar-ik-voel-me-geen-oma

https://www.nporadio1.nl/achtergrond/15783-vechtscheidingen-tienduizenden-ouders-zien-hun-kind-niet